It’s all about…

It’s all about…

Het was de aankondiging bij RTL Late Night die me opnieuw deed beseffen dat we de nuance nu echt uit het oog verliezen. Helen van Royen werd aangekondigd als literatuur. Nu was ik al verbaasd over de belangstelling voor de 1200 selfies die zij van zichzelf had geproduceerd en die tentoongesteld werden, maar dat had ik afgedaan als, nou ja, leven en laten leven. Dit trof me harder, voor 1 miljoen kijkers werd zij neergezet als schrijfster van literatuur. En de aap kwam snel uit de mouw, er wordt een nieuwe film gemaakt en die moest samen met hoofdrolspeelster Isa Hoes worden gepromoot. Een futloos gesprek, waar het al snel op de seks-scenes uitkwam.
 
Is dit journalistiek, wat mij betreft niet. Het is marketing, die zich op het randje van schaamteloosheid beweegt. Ongeïnteresseerd werden de beweringen bevestigd, commercieel geneuzel. Wat we natuurlijk allemaal wilden weten was of Isa Hoes moeite had met het vele naakt. Het gesprek heeft veel weg van wat er steeds vaker en steeds meer gebeurt: wat ons werkelijk raakt vermengd zich met marketing. Of althans gaat bepaald worden door marketing. Is een boek pas goed als het bij DWDD is geweest? Moeten we avond aan avond promotie kijken om te weten wat ons kan voeden? En wat erger is, we nemen het voor waar aan. Marketing wordt narrow marketing. Internet wordt opgeblazen met allerlei banners die door Google worden aangestuurd. Differentiatie heet dat, het afstemmen op het profiel van de kijker. Willen we dat? Internet was toch een vrij domein? En dan de mythe dat alles gratis is en het ons niets kost.
 
Marketing, ook mijn vak, is als (wetenschappelijke) discipline ontstaan rond het begin van de twintigste eeuw in de Verenigde Staten, waar aanhoudende agrarische overschotten ertoe leidden dat er structureel naar nieuwe afzetmogelijkheden gezocht moest worden. Een stukje Wikipedia: tegenwoordig spelen in de meeste ontwikkelde economieën consumentenbehoeften een belangrijkere rol dan de aanwezigheid van surplus aanbod. Marketing is daarmee bij uitstek een discipline geworden waarbij het identificeren van behoeften centraal is komen te staan. Marketing als discipline steunt daarbij sterk op kennis ontwikkeld in andere vakgebieden zoals psychologie, sociologie en economie. Tot zover, begrijpelijk en prima. We bevinden ons echter op een hellend vlak als onze behoefte wordt bepaald door wat we zien en te horen krijgen. Op zich is dat ook nog niet zo erg, maar het is jammer dat niet iedereen dat in de gaten heeft. En, terug naar het begin: onwaarheden worden waarheden. Het USP (unique selling point) van Helen van Royen is niet bepaald literatuur. Mag het ietsje geloofwaardiger… 
 
Jan Dronkers